ایران اسکین

چگونه درس بخوانيم؟ چگونه امتحان دهيم؟

مساله بهره وري و استفاده ي صحيح از وقت و انرژي‌اي كه براي مطالعه مي‌گذاريم مساله بسيار با اهميتي است كه بسياري از دانش آموزان و دانشجويان از آن غافل اند.

به طوري كه گاه بسياري از دانش آموزان را مي‌بينيم كه بارها وبارها كتابي را مي‌خوانند و پس از صرف وقت زياد بدون اينكه اطلاعات قابل ملاحظه‌اي از كتاب را درك كرده باشند، خسته و كوفته كتاب را به كناري مي‌گذارند و ادعا مي‌كنند كه مطالب كتاب حجيم و سنگين است ومغز ما توانايي درك آنها را ندارد همچنين با دانش آموزاني مواجه مي‌شويم كه مطالب درسي را خوب مي‌خوانند وبه خاطر مي‌سپارند، ولي در جلسه‌ي امتحان دچار فراموشي شده و هرچه فكر مي‌كنند نمي‌توانند مطالب فراگرفته شده را به خاطر بياورند! اين دانش‌آموزان هم وقت خود و هم انرژي خود رابه هدر مي‌دهند. چرا كه مطالعه كردن نيز مانند بسياري از فعاليت‌هاي زندگي داراي فنون و مهارت‌هايي است كه به كارگيري آنها باعث مي‌شود كه با تلاش كمتر بهره‌اي بيشتر از كارمان ببريم وبيهوده انرژي‌مان را هدر ندهيم.

فنون و مهارت هاي مطالعه:
۱-ـمهم ترين و اصلي ترين نكته در مطالعه برنامه ريزي است. روز و ساعتي كه مي‌خواهيد يك مطلب را مطالعه كنيد از قبل تعيين كنيد وبعد به سراغ كتاب برويد.
۲ـ زمان مطالعه تان را بين ساعت ۷ صبح تا ۱۰ شب قرار دهيد و تا نيم ساعت پس از بيدار شدن از خواب نيز مطالعه نكنيد.
۳ـ خود را به مكان خاصي براي مطالعه كردن محدود نكنيد سعي كنيد با تمرين كردن در همه‌ي مكان‌ها حتي مكان‌هاي شلوغ هم مطالعه كنيد. بهترين مكان براي مطالعه خانه است زيرا هميشه در دسترس مي‌باشد.
۴ـ ورزش كردن و داشتن تحرك جسماني در فراگيري بهتر به شما كمك مي كند روزانه حد اقل ۳۰ دقيقه ورزش كنيد.
۵ـ كتاب را در ۳ مرحله بخوانيد. در مرحله اول بصورت سريع و كلي و روزنامه وار به مطالب كتاب نگاهي بيندازيد و از خود سوال كنيد. در مرحله دوم به صورت عميق و دقيق مطالب را خوانده و ضمن مطالعه نكات مهم را در آورده و آنها را بصورت طرح شبكه اي از كل به جزء سازماندهي كرده و در كاغذي يادداشت كنيد. چرا كه با سازمان‌دهي اطلاعات مطالب كتاب در مغز شما به صورت منظم هر يك درجاي خود قرار مي‌گيرند و بازيابي آن راحت انجام مي‌شود.در مرحله‌ي سوم كتاب را مرور كرده واز خود بپرسيد و پس از پايان مطالعه كتاب با دوستتان در باره‌ي مباحث آن مباحثه كنيد.
۶ـ پس از نيم ساعت مطالعه پنج دقيقه استراحت كنيد و به خود پاداشي بدهيد تا به مطالعه علاقه پيدا كنيد(مانند خوردن خوراكي مورد علاقه)
۷ـ هنگامي كه احساس خستگي مي‌كنيد مي‌توانيد با تنفس عميق و شل و سفت كردن اندام‌هايتان انرژي از دست رفته را جبران كنيد.
۸ـ همزمان با مطالعه كار ديگري انجام ندهيد (مانند تماشاي تلويزيون) تا تمركز شما به حد اكثر برسد.
۹ـ هميشه به يك صورت و در يك حال مطالعه نكنيد. بلكه مقداري راه برويد. مقداري روي صندلي بنشينيد و...
۱۰ـ همه جاي كتاب را مطالعه كنيد جدول ها نمودارها عكس هاو... . هيچ جاي كتاب را بدون مطالعه نگذاريد.
۱۱ـ براي فراگيري بهترمطالب را در ذهنتان بصورت زنده و مصور تجسم كنيد.
۱۲ـ برخي از مطالب درسي را به صورت داستان در بياوريد تا بهتر آنهارا درك كنيد و فراموش نكنيد.
۱۳ـ براي جلو گيري از فراموش كردن اعداد آنهارا به صورت كلمات رمز در بياوريد و حفظ كنيد مثلا" عدد ۹۱ را بصورت كلمه ي ني در بياوريد و حفظ كنيد كه حرف اول نه و يك است.
۱۴ـ برخي از واژه هاي سخت و مشكل لاتين را به نمونه ي مشابه آن در فارسي تبديل كنيد تا راحت‌تر بتوانيد آن را به خاطر بسپاريد. مثلا" كلمه ي آندره مارلو(نويسنده كتاب ضد خاطرات) را مي توانيد به كلمه‌ي فارسي «آن دره مال رو» تبديل كنيد و به خاطر بسپاريد.
15ـ يكي از روش‌هاي جلوگيري از فراموشي داده‌ها استفاده از گره‌ي مكاني است. در اين روش شما مطلب درسي را با يك مكان واقعي پيوند مي‌زنيد. مثلا" براي به خاطر سپردن نام «بل» مخترع تلفن مي‌توانيد اين گونه براي خود تصوير سازي كنيد: در اتاق خوابم دراز كشيده بودم كه ناگهان تلفن زنگ زد. فورا" گوشي را برداشتم و دوستم بل بود كه مي گفت: الو.الو صدا مياد؟
16- استفاده از حرف اول كلمات نيز روش مناسبي است كه براي يادگيري مطالب فرار و شبيه هم مي توان از آن استفاده كرد. مثلا" براي به خاطر سپردن آثار نظامي مي توان از كلمه ي (ملخها) استفاده كرد كه حرف اول كلمات: مخزن الاسرار ليلي و مجنون خسرو و شيرين هفت پيكر و اسكندر نامه مي‌باشد.
17- مي‌توانيد از طريق تصويرسازي ذهني مطالب درسي را با حيوانات و اشياء جاندار مربوط كنيد و آن‌ها را راحت‌تر به خاطر بسپاريد.براي نمونه مي‌توان براي ياد گرفتن حرف F انگليسي آن را به آچار فرانسه تشبيه كرد و به خاطر سپرد.
18- پس از خواندن كتاب آن را به كناري نگذاريد چرا كه پس از يك روز 70 درصد مطالب فراموش مي‌شوند .به منظورجلوگيري از فراموشي و صرفه جويي در وقت و زمان مطالب كتاب را به ترتيب زماني زير مرور كنيد:

ترفند هاي امتحان دادن:
1ـ شب امتحان زود بخوابيد و از خوردن زياد موادي كه داراي كافئين مي باشند خودداري كنيد(مانند چاي و قهوه)
2ـ دوساعت قبل از امتحان كتاب را كنار بگذاريد و مطالبي را كه فرا گرفته ايد به صورت بحث گروهي با دوستانتان مباحثه كنيد و اشكالاتتان را از يكديگر بپرسيد.
3ـ حداقل يك ربع زودتر در جلسه امتحان حاضر شويد و مجهز باشيد يعني وسايل لازم را همراه خود بياوريد و پس از نشستن روي صندلي نفس عميقي بكشيد و با ياد خداي بزرگ امتحان را شروع كنيد.
4ـ پس از گرفتن برگه‌ي امتحان و نوشتن مشخصات خود روي آن ابتدا همه ي سوالات را با دقت بخوانيد و اگر به سوال ساده اي رسيديد فوراَ جوابش را بدهيد. سؤالاتي را كه جوابشان را نميدانيد كنارشان علامت - بزنيد و سوالاتي را كه جوابشان را مي‌دانيد ولي وقت زيادي مي گيرند كنارشان علامت + بگذاريد تا بعداَ دوباره به سراغشان بياييد و جواب بدهيد.
5ـ سعي كنيد به همه‌ي سؤالات پاسخ دهيد، حتي اگر جواب سؤالي را نمي‌دانيد سعي كنيد از خودتان چيزي بنويسيد. (فقط در مورد سؤالات غير گزينه‌اي - توضيح از سايت كلاس كنكور)
6ـ پس از پاسخ به همه‌ي سؤالات برگرديد و يك بار ديگر سؤالات را با دقت بخوانيد و پاسخ‌هايتان را مرور كنيد تا احياناَ اشتباهي رخ نداده ب                       

    شرايط مطالعه بهتر

«بكارگيري شرايط مطالعه يعني بهره‌وري بيشتر از مطالعه»
شرايط مطالعه ، مواردي هستند كه با دانستن ، بكارگيري و يا فراهم نمودن آنها ، مي توان مطالعه اي مفيدتر و با بازدهي بالاتر داشت . در واقع اين شرايط به شما ياد مي دهند چگونه از زمانهاي مطالعه ، بهره‌وري بالاتري داشته باشيد . به شما مي آموزند قبل از شروع مطالعه چه اصولي را به كار گيريد ، در حين مطالعه چه مواردي را فراهم سازيد و چگونه به اهداف مطالعاتي خود برسيد.

1- براي موفقيت در مطالعه ، بايد درست آغاز كنيد:
يعني برنامه درسي خود را طوري تنظيم كنيد كه از خواندن كتابها ، هدفي واضح و روشن را دنبال كنيد .
- درسهاي خود را طوري برنامه ريزي كنيد كه هنگام مطالعه ، ابتدا كتابهاي آسان را بخوانيد ، نه كتابهاي مشكل را.
- در هنگام مطالعه يك كتاب ، ابتدا از قسمت‌هاي آسان و جذاب شروع كنيد و بعد به سراغ بخشهاي مشكل تر آن برويد . اين كار را مي توانيد با مرور قسمت‌هاي خوانده شده قبلي آغاز كنيد. قسمت‌هاي آسان و جذاب علاقه شما را به خواندن افزايش مي دهند.
- در برنامه ريزي درسي خود ، موضوع‌هاي مشابه را پشت سر هم قرار ندهيد و آنها را يكي پس از ديگري مطالعه نكنيد تا حد ممكن بين آنها فاصله بگذاريد.
- اگر مي خواهيد چند كتاب را در يك روز مطالعه كنيد ابتدا زمانهاي خواندن و ترتيب قرار گرفتن آنها را مشخص كنيد و بعد به مطالعه بپردازيد .
- حتي المقدور براي يك كتاب بيش از دو ساعت وقت در نظر نگيريد . و زمانهاي مطالعه را به مدتهاي دو ساعته تقسيم كنيد . تصور نكنيد كه هر چقدر زمان مطالعه يك كتاب بيشتر باشد بهتر است بر عكس هر چقدر زمان كوتاه گردد و موضوع مورد مطالعه عوض گردد ، ميزان يادگيري افزايش مي يابد .
- اگر مي خواهيد در شش روز هفته ، شش كتاب بخوانيد، هرگز هر كتاب را در يك روز نخوانيد و براي شش روز ، شش كتاب در نظر نگيريد . بهتر است هر روز را به شش قسمت تقسيم كنيد و در هر قسمت ، يك كتاب بخوانيد و اين روند را در شش روز هفته ادامه دهيد .

2- برنامه ريزي :
يكي از عوامل اصلي موفقيت داشتن برنامه منظم است»
برنامه ريزي صحيح اين است كه چگونه از وقت و امكانات موجود حداكثر استفاده را ببريد . عدم برنامه ريزي صحيح باعث اتلاف وقت شده و بازده مطالعه بسيار كاهش مي يابد .
الف )برنامه ريزي درسي :
بهترين برنامه ريزي درسي، خود فرد است . يعني هر شخص بايد با توجه به شرايط روحي ، جسمي ، محيطي ، زماني ،علاقه ، هدف ، نقاط ضعف و قوت خويش براي خودش برنامه ريزي كند .
ب ) كوتاه ، ساده و قابل اجراء بودن برنامه صحيح است .
يعني هر قدر برنامه حجيم و سخت باشد تاثير منفي بر روحيه فرد مي گذارند و به خاطر پيچيدگي شان ، غالباً با شكست مواجه مي شوند .هر قدر برنامه كوتاهتر و ساده تر باشد . شخص راحت تر آن را در زمان تعيين شده انجام مي دهد. و تجربه اي موفق در زمينه برنامه ريزي كسب مي كند . و اين تجربيات موفق در رسيدن به موفقيت‌هاي بعدي تاثير بسزايي خواهندداشت .
ج ) اجراء برنامه در زمان مشخص :
وقتي برنامه اي را نوشته‌ايد . بايد آن را درزمان مشخص اجرا كنيد . اگر نظم خاصي در اجراء برنامه داشته باشيد ، به راحتي مي توانيد به اهداف خويش برسيد. كساني كه نظم و ترتيب در اجراء برنامه را رعايت نمي كنند ، غالباً برنامه‌هاي آنان با شكست مواجه مي شود .

3- نظم و ترتيب :
رعايت نظم از شرايط مهم مطالعه به حساب مي آيد . چرا كه نظم به ايجاد تمركز حواس كمك مي كند. همچنين وقتي كه نظم بر پا شد ، يادگيري بهتر صورت مي گيرد . اگر اتاق و ميز مطالعه نامنظم باشد موجب حواس پرتي و اختلال در يادگيري مي شود . توجه داشته باشيد . هر جور كه مطالب را به حافظه بدهيد ، بر همان اساس نيز مي توانيد آنها را بازيابي كنيد .

4- حفظ آرامش :
درسي را كه با آرامش بخوانيد قطعاً بهتر مي توانيد بياموزيد ، براي آنكه بازده مطالعه خود را بالا ببريد ، در سخت‌ترين شرايط و حتي كوتاهترين زمان نبايد مضطرب شويد و سعي كنيد در اين مدت كوتاه با آرامش خاطر مطالعه كنيد.

5- استفاده صحيح از وقت :
استفاده صحيح از وقت و هدر ندادن آن بسيار مهم است .
اگر منصف باشيم با كمي دقت و تامل در مي يابيم كه مشكل اصلي كمبود وقت نيست ، بلكه در نحوه استفاده از آن است .

6- ورزش :
« ورزش كليد عمر طولاني است »
شما مي توانيد ورزشهاي دلخواه خود را انتخاب كنيد و در برنامه روزانه خود قرار دهيد. به طور مثال پياده روي يكي از ورزشهاي مفيد و مناسب و در عين حال بسيار ساده و براي عموم امكان پذير است .
علاوه بر پياده روي از ورزشهاي مفيد براي كسب تمركز فكر و پرورش حافظه « يوگا » است يوگا به معناي تمركز نيرو در اصطلاح هندي يعني تمركز فكر و حواس . با انجام تمرينات يوگا مي توانيد تمركز حواس خود را بهبود بخشيد .

7- خواب كافي :
« خواب فراگيري و حافظه را تقويت مي كند»
يك خواب 8-6 ساعته معمولاً كافي است . بنابراين سعي كنيد طوري برنامه‌هاي درسي خود را تنظيم كنيد كه شبها حداقل 6 ساعت بخوابيد تا مغز شما به اندازه كافي استراحت كند . همچنين خواب نيم تا يك ساعت ( ظهرها بعد از ناهار ) بسيار مناسب است.

8- درك مطلب :
« آنچه در حافظه بلندمدت باقي مي ماند ، معني مطالب است »
سعي كنيد هنگام مطالعه ، مطالب را به خوبي درك كنيد، تا بتوانيد به راحتي آنها را به خاطر بسپاريد . نكته اي كه در درك معني تأثير بسزا دارد و بازده مطالعه را بسيار افزايش مي دهد ، يادداشت برداري مطالب خوانده شده است . يادداشت برداري در افزايش ميزان يادگيري بسيار مؤثر است .

9- اتاق مطالعه :
« اتاق مطالعه بايد آرام باشد»
اتاق مطالعه بايد ساكت و آرام و تا حد ممكن از عكس، پوستر و اشيايي كه موجب حواس پرتي مي شوند . خالي باشد.
نور اتاق بايد كافي و مناسب باشد. بهترين نور براي مطالعه روشنايي روز است . نور بايد در سطح اتاق پخش گردد. بنابراين چراغ مطالعه براي درس خواندن مناسب نيست . نور نبايد كم باشد . اتاق مطالعه بايد از تهويه مناسبي برخوردار باشد.
در مطالعه فاصله چشم تا كتاب بايد رعايت شد و فاصله مناسب حدود 40-30 سانتي متر است .
ميز مطالعه بايد از نظر ارتفاع وسعت و رنگ مناسب باشد.

10- زمان مطالعه :
واقعيت اين است كه هيچ زماني به طور دقيق و انحصاري براي مطالعه وجود ندارد .
نكته اي كه در مورد زمان مطالعه بايد رعايت كنيد استراحت چه قبل از مطالعه و چه بعد از مطالعه را بايد در نظر گرفت .
نيم ساعت مطالعه و 5 دقيقه استراحت ، روش بسيار خوبي براي مطالعه كردن است . زيرا اولاً شما آستانه يادگيري را رعايت مي كنيد و ثانياً با استراحت كوتاه ، فرصتي براي مغز در نظر مي گيريد تا به تجزيه و تحليل اطلاعات بپردازد بايد يادآور شد كه نيم ساعت مطالعه و 5 دقيقه استراحت به اين معني نيست كه دقيقاً بعد از نيم ساعت مطالعه حتماً استراحت كنيد حال اگر چند دقيقه اين طرف و آن طرف شد ، اشكالي ندارد . اما بهتر است بيش از 45 دقيقه نشود.